کانال تحلیل بنیادی بورس و اقتصاد | analysis_news_economy

۱۲:۳۷:۴۲ ۱۴۰۴/۰۸/۲۵

کارمزدهای عجیب ETF در ایران؛ چرا باید چند برابر جهان هزینه بدهیم؟ در حالی که ETFها در جهان به عنوان ابزارهای سرمایه گذاری ارزان، شفاف و کم هزینه شناخته می شوند، در ایران داستان کاملاً متفاوت است. طبق مصوبه جدید، کارمزد معامله صندوق های ETF در بورس ایران به ارقامی رسیده که مقایسه ان با جهان، واقعاً حیرت اور است: سهامی: 0.45% طلا: 0.43% مختلط: 0.24% درامد ثابت: 0.07% یعنی اگر 100 میلیون تومان واحد صندوق سهامی بخرید، 450 هزار تومان فقط کارمزد می دهید! اما وقتی این عددها را کنار بازارهای جهانی می گذاریم، مشکل مشخص تر می شود. --- صندوق های etf جهانی چقدر کارمزد دارند؟ در امریکا، اروپا و اکثر بازارهای پیشرفته، معیار اصلی Expense Ratio یا «هزینه سالانه مدیریت صندوق» است. میانگین هزینه سالانه ETFها طبق گزارش ICI و IDC: ETFهای سهامی جهانی: حدود 0.14% بسیاری از صندوق های شاخصی امریکا مثل S&P500 حتی 0.03% تا 0.07% هستند. برخی صندوق ها عملاً «تقریباً رایگان» هستند (0.02% یا حتی 0.01%). این هزینه ها سالانه است، نه هنگام خرید-فروش. اما در ایران؟ ما 0.45% فقط برای یک معامله می پردازیم. یعنی اگر سالی دو بار خرید و فروش کنید، کارمزد شما می تواند از کل هزینه سالانه ETFهای خارجی 6 تا 10 برابر بیشتر شود. --- چرا این اختلاف فاحش نگران کننده است؟ 1) سرمایه گذار ایرانی تنبیه می شود، نه تشویق در دنیایی که هدف ETFها کاهش هزینه های سرمایه گذاری است، ایران دقیقاً برعکس عمل می کند. هزینه بالا باعث می شود بازده واقعی سرمایه گذار کاهش یابد، مخصوصاً در بازار کم تحرک یا منفی. 2) کم توجهی به رقابت جهانی در دنیا مدیریت دارایی یک صنعت رقابتی است. شرکت ها مجبورند هزینه ها را پایین نگه دارند. در ایران، نبود رقابت واقعی باعث شده ساختار کارمزدی سال ها اصلاح نشود و حتی افزایش پیدا کند. 3) هزینه بالا یعنی کاهش جذابیت ETF ETF باید جایگزین مقرون به صرفه ای برای سهام داری مستقیم باشد. اما با این کارمزدها، بسیاری از سرمایه گذاران به این نتیجه می رسند که بازده صندوق قبل از شروع عملاً «منفی» است. 4) کوچ سرمایه به سمت بازارهای خارجی سرمایه گذار امروز اگاه است. وقتی می بیند در جهان با 0.05% می شود ETF خرید، اما در ایران باید 0.45% بدهد، انگیزه اش برای استفاده از پلتفرم های خارجی بیشتر می شود. --- ⚠️ یک معادله ساده اما تکان دهنده اگر کسی 500 میلیون تومان ETF سهامی بخرد: ایران: 2'250'000 تومان کارمزد فقط برای خرید اگر سال بعد بفروشد → 2'250'000 تومان دیگر مجموع: 4.5 میلیون تومان کارمزد در جهان برای ETF مشابه (مثلاً Vanguard یا iShares): سالانه: 0.03% تا 0.10% یعنی بین 150 هزار تا 500 هزار تومان در کل سال، بدون توجه به تعداد معاملات. تفاوت 10 برابری، عملاً بازده سرمایه گذار ایرانی را می بلعد. --- جمع بندی: نیاز فوری به اصلاح بازار سرمایه ایران اگر می خواهد به استانداردهای جهانی نزدیک شود و سرمایه گذار را حفظ کند، باید: کارمزد ETFها را به سطح رقابتی جهانی برساند مدل «کارمزد معامله» را بازنگری کند ساختار شفاف و رقابتی مدیریت دارایی ایجاد کند تا زمانی که کارمزدها این قدر بالا بماند، ETFها در ایران نه تنها مزیت رقابتی جهانی ندارند، بلکه تبدیل شده اند به ابزاری با هزینه های بسیار زیاد و بازدهی کاهش یافته. @BourseNewsVoc