| noba

۱۷:۱۵:۲۰ ۱۴۰۴/۰۵/۲۱

برکت 21 مرداد 1404، 15:00 بررسی عملکرد سهام دارویی؛ جاماندن برندگان بورسی از طلا، ارز و تورم بررسی عملکرد سهام دارویی؛ جاماندن برندگان بورسی از طلا، ارز و تورم از سال 1402 تاکنون در حالی که طلا، دلار و تورم به ترتیب بیش از 200، 80 و 150 درصد رشد کرده اند بیشتر نمادهای صنعت دارو برای جبران عقب ماندگی و افت های سنگین، نیازمند جهش های چندبرابری هستند. خبرگزاری مهر؛ گروه اقتصاد _ علی فروزان فر؛ صنعت مواد و محصولات دارویی، که با بیش از 50 شرکت فعال در فهرست بزرگ ترین گروه های بازار سرمایه ایران جایگاهی محکم دارد، این روزها با واقعیتی تلخ روبه روست: سقوطی عمیق از قله های قیمتی و عقب ماندگی اشکار از بازارهای موازی. این صنعت با ارزشی معادل 227 هزار میلیارد تومان و جایگاه چهارم از نظر تعداد شرکت ها نه تنها وزنی سنگین در بورس دارد، بلکه اینه ای تمام نما از بحران ارزش گذاری و نابسامانی بازدهی ها در بازار سهام محسوب می شود. نگاهی به ترکیب ارزش بازار نشان می دهد بدنه اصلی این گروه از شرکت های متوسط و بزرگ تشکیل شده، اما حتی غول های ان نیز از ضربه ریزش ها در امان نمانده اند. افت های چند 10 تا بیش از 80 درصدی نسبت به سقف های تاریخی، تصویر روشن از شکاف بزرگ این صنعت با طلا، دلار و حتی نرخ تورم ارایه می دهد؛ شکافی که جبران ان در بسیاری از نمادها نیازمند رشدهای چند 100 تا چند 1000 درصدی است. این گزارش به بررسی بازدهی و عملکرد صنعت دارو در دوره های مختلف زمانی طی 3 سال گذشته خواهد پرداخت و در گزارش بعدی بازدهی این گروه از سقف 1399 مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. جایگاه صنعت مواد و محصولات دارویی از منظر ارزش بازار صنعت مواد و محصولات دارویی با 50 شرکت فعال، پس از گروه سرمایه گذاری ها (106 نماد شامل 30 نماد سهام عدالت)، محصولات شیمیایی (70 نماد) و فلزات اساسی (54 نماد)، چهارمین صنعتی است که بیشترین تعداد شرکت در یک گروه را در بازار سهام ایران در اختیار دارد. مجموع ارزش بازار این صنعت به بالغ بر 227 هزار میلیارد تومان می رسد و ان را در بین 10 صنعت بزرگ بورس قرار می دهد. توزیع اندازه شرکت ها بر اساس ارزش بازار بر پایه اخرین داده ها، حدود 6 درصد از شرکت های این صنعت در رده «خیلی کوچک» یعنی 3 نماد کمتر از 500 میلیارد تومان، 16 درصد در رده «کوچک» یعنی 8 نماد بین 500 تا 1,000 میلیارد تومان و 72 درصد در گروه «متوسط» یعنی 36 نماد بین 1000 تا 10 هزار میلیارد تومان قرار دارند. شرکت های بزرگ (10 هزار تا 100 هزار میلیارد تومان) نیز سهمی حدود 6 درصدی دارند و تنها 3 شرکت در این طبقه جای می گیرد. این ترکیب نشان می دهد ساختار ارزش بازار صنعت دارو در ایران غالباً متشکل از شرکت های متوسط و بزرگ است. شرکت های خیلی کوچک و کوچک در پایین ترین سطح ارزش بازار، دتهران با حدود 71 میلیارد تومان قرار دارد که عملاً از سال 1397 تاکنون معامله ای در ان صورت نگرفته و نقش غیرفعالی در گردش بازار سهام این صنعت دارد. در کنار ان، کی بی سی با 458 میلیارد تومان و دبالک با 483 میلیارد تومان، سایر اعضای دسته «خیلی کوچک» هستند. رده «کوچک» شامل نمادهایی همچون دیران، داوه، دتولید، ریشمک، دشیری، دحاوی، دسانکو و دکیمی است که ارزش بازارشان بین نیم تا یک هزار میلیارد تومان قرار دارد. شرکت های متوسط بخش عمده شرکت های دارویی در بازه ارزش یک تا ده هزار میلیارد تومان متمرکز هستند. این گروه متنوع، از نمادهایی با ارزش نزدیک به هزار میلیارد (مانند ددام) تا شرکت هایی با ارزش بازار بالای 9 هزار میلیارد تومان (مانند دف را) را شامل می شود. تنوع و تعداد زیاد این گروه نشان می دهد که بخش اصلی سرمایه گذاری در صنعت دارو هنوز در محدوده متوسط بازار متمرکز است. شرکت های بزرگ و خیلی بزرگ در بازه شرکت های بزرگ (10 تا 100 هزار میلیارد تومان)، بعد از نماد وپخش با ارزش بازار 10 هزار میلیارد تومانی، نمادهای شاخصی چون تیپیکو با 27 هزار میلیارد تومان و دعبید با 42 هزار میلیارد تومان در صدر هستند. این صنعت فاقد شرکت «خیلی بزرگ» با ارزش بالای 100 هزار میلیارد تومان است. جدول زیر ارزش بازار شرکت های این صنعت را به ترتیب از کوچک به بزرگ نشان می دهد. بررسی عملکرد سهام دارویی؛ جاماندن برندگان بورسی از طلا، ارز و تورم افت سنگین ارزش سهام شرکت های دارویی از سقف تاریخی بررسی بازدهی 50 نماد فعال در صنعت مواد و محصولات دارویی نشان می دهد که همه این نمادها نسبت به سقف تاریخی خود در سال های اخیر با افت ارزش روبه رو شده اند که در بسیاری از موارد به چند 10 درصد رسیده است. افت قیمت سهام در این گروه که زمان ان ها از اردیبهشت 1399 تا مرداد 1404 متغیر است، در برخی موارد به بالای 90 درصد رسیده است و فاصله معناداری با قله های قیمتی گذشته ایجاد کرده است. افت های بسیار سنگین (بیش از 80 درصد) در این گروه، برخی نمادها سقوطی فراتر از 80 درصد را تجربه کرده اند. در صدر این فهرست، دتولید از 18 تیر 1399 تاکنون 90.4 درصد کاهش یافته است. پس از ان، برکت با افت 86.8 درصدی از 16 شهریور 1400، دزهراوی با 83.3 درصد کاهش از 30 تیر 1399، دسانکو با 82.8 درصد افت از 17 تیر 1399 و دیران با 81.5 درصد کاهش از 25 مهر 1400 قرار دارند. افت های سنگین (50 تا 80 درصد) در این دسته، داوه از 22 اردیبهشت 1399 تاکنون 72.7 درصد پایین تر از سقف است. دسبحا از 29 فروردین 1402، 71.9 درصد افت کرده و کی بی سی از 15 مرداد 1399، 71 درصد کاهش داشته است. دکیمی 66.8 درصد (11 اردیبهشت 1402)، دجابر و شفا هر کدام 64.8 درصد (به ترتیب از 13 و 16 مرداد 1399)، درازک 63.9 درصد (17 اردیبهشت 1402)، دبالک 63 درصد (5 مرداد 1399)، ریشمک 62.4 درصد (24 تیر 1399)، والبر 61.6 درصد (13 مرداد 1399)، دلقما 59.8 درصد (24 شهریور 1400)، دحاوی 58.9 درصد (17 خرداد 1402)، دروز 57.7 درصد (28 مهر 1400)، دکوثر 57.1 درصد (26 اردیبهشت 1403)، داسوه 56.6 درصد (17 اردیبهشت 1402)، پخش 55.3 درصد (16 اردیبهشت 1402)، درازی 55.2 درصد (16 اردیبهشت 1402)، دسبحان 53.9 درصد (24 دی 1402) و دشیمی 50.8 درصد (19 تیر 1402) از قله های خود فاصله گرفته اند. افت های متوسط (20 تا 50 درصد) در محدوده افت های میانه، ددانا از 17 تیر 1402 تاکنون 40.5 درصد کاهش یافته است. دره اور از 22 دی 1403 با افت 39.8 درصدی، وپخش از 17 خرداد 1402 با 39.1 درصد، ددام و دتماد هرکدام 38.6 درصد (به ترتیب از 22 اذر 1402 و 26 دی 1403)، شتهران 33.7 درصد (12 مهر 1402)، دلر 32.4 درصد (17 بهمن 1403)، دالبر 31.3 درصد (18 تیر 1399)، دتوزیع 27 درصد (13 اردیبهشت 1402)، دزاگرس 26 درصد (10 خرداد 1404)، تیپیکو 22.4 درصد و دامین 22 درصد (هر دو از 27 اردیبهشت 1404)، دپارس 21.1 درصد (29 تیر 1404)، دابور 19.8 درصد (4 اردیبهشت 1402) و دقاضی 19.5 درصد (19 خرداد 1404) کاهش داشته اند. افت های محدود (زیر 20 درصد) در پایین ترین میزان افت، دکپسول از 29 دی 1403 تنها 18.7 درصد زیر سقف تاریخی خود قرار دارد. پس از ان، دعبید از 22 دی 1403 با افت 18.5 درصد، کاسپین از 11 خرداد 1404 با 17.2 درصد، دسینا از 20 خرداد 1404 با 13.7 درصد، دارو از 6 دی 1402 با 13.6 درصد، دشیری از 7 خرداد 1404 با 12.4 درصد، دف را از 6 مرداد 1404 با 11.1 درصد، بیوتیک از 26 دی 1403 با 10.9 درصد و دفارا از 17 خرداد 1404 با 10.8 درصد افت قرار دارند. کمترین کاهش این صنعت مربوط به هجرت است که از 13 بهمن 1403 تنها 7.9 درصد زیر سقف تاریخی اش ایستاده است. باید توجه داشت که افت کمتر برخی نمادها لزوماً به معنای وضعیت بنیادی بهتر یا تقاضای پایدار در بازار نیست. برای نمونه، دحاوی از 29 اردیبهشت 1404 در قفل صف فروش قرار دارد و امکان افت بیشتر ان به دلیل محدودیت معاملات وجود نداشته است. شتهران نیز از 24 دی 1403 در صف فروش قفل شده و این وضعیت مانع کشف قیمت واقعی سهم شده است. در مورد هجرت، توقف معاملاتی از ابتدای خرداد 1404 به دلیل فرایند افزایش سرمایه باعث شده افت ان صرفاً بر اساس داده های قبل از بسته شدن نماد محاسبه شود و تصویر کاملی از فشار فروش احتمالی منعکس نگردد. از درخشش دابور تا سقوط برکت ؛ مقایسه عملکرد 48 نماد دارویی از 21 خرداد با 4 نماگر کلان بازار از 21 خرداد تا زمان تعطیلی بورس به دلیل شرایط جنگی، چهار شاخص کلان بازار افت هایی بین 14 تا بیش از 16 درصد را تجربه کردند؛ شاخص کل بورس بیش از 14 درصد، شاخص کل هم وزن بورس بیش از 15 درصد، شاخص کل فرابورس نزدیک به 14 درصد و شاخص هم وزن فرابورس بیش از 16 درصد عقب نشستند. اما بررسی 48 نماد دارویی، نشان می دهد این صنعت به جز معدود استثناها، ضربه ای سنگین تر از کل بازار خورده است. از میان 48 نماد دارویی، فقط دابور با رشد مثبت 6.53 درصد توانسته ارزش خود را افزایش دهد و سایر نمادها از 21 خرداد تاکنون افت داشته اند. بیشترین افت ها (بیش از منفی 30 درصد) بیشترین کاهش ارزش مربوط به برکت با افت منفی 34.17 درصد بوده و پس از ان دسبحان با منفی 32.25 درصد، داوه با منفی 31.88 درصد، والبر و دکوثر هر یک با منفی 30.39 درصد و دیران با منفی 29.71 درصد در صدر جدول قرار دارند. سقوط هایی که از نظر عمق، فاصله چشمگیری با شاخص ها دارد. افت های متوسط تا سنگین (بین منفی 20 تا منفی 30 درصد) نمادهای دتولید با منفی 28.63 درصد، دسبحا با منفی 27.01 درصد، دسانکو با منفی 25.17 درصد، دزهراوی با منفی 24.31 درصد، ریشمک با منفی 24.27 درصد، کی بی سی با منفی 24.06 درصد، دتماد با منفی 23.89 درصد، دزاگرس با منفی 22.82 درصد، دلر با منفی 22.73 درصد و دجابر با منفی 22.21 درصد در این گروه جای می گیرند. همچنین پخش با افت منفی 20.25 درصد کمترین کاهش این دسته را ثبت کرده است. افت های متوسط در محدوده افت شاخص (بین منفی 10 تا منفی 20 درصد) در این دسته، دبالک با منفی 19.96 درصد، دکیمی با منفی 19.38 درصد، تیپیکو با منفی 19.24 درصد، دشیمی با منفی 18.84 درصد، دروز با منفی 18.81 درصد، شفا با منفی 18.71 درصد و درازک با منفی 18.08 درصد دیده می شوند. پس از ان، ددانا با منفی 17.12 درصد، دپارس با منفی 17.06 درصد، دقاضی با منفی 16.90 درصد، درازی با منفی 15.07 درصد، ددام با منفی 14.97 درصد، دحاوی با منفی 14.92 درصد، وپخش با منفی 14.61 درصد، دعبید و دالبر هر دو با منفی 14.14 درصد، دره اور با منفی 14.12 درصد، دکپسول با منفی 13.98 درصد، داسوه با منفی 13.46 درصد، دتوزیع با منفی 12.71 درصد و دسینا با منفی 12.57 درصد قرار دارند. افت های محدودتر (زیر منفی 10 درصد) این گروه شامل کاسپین با منفی 8.74 درصد، دامین با منفی 7.40 درصد، دفارا با منفی 7.30 درصد، بیوتیک با منفی 3.09 درصد، دف را و دارو هر کدام با منفی 2.23 درصد، دلقما با منفی 2.23 درصد، شتهران با منفی 1.03 درصد و دشیری با منفی 0.07 درصد است. یاداور می شود افت محدود در نمادهای دحاوی و شتهران ناشی از عملکرد بهتر بنیادی نبوده، بلکه به دلیل قفل بودن در صف فروش و محدودیت در انجام معاملات است که مانع کشف قیمت واقعی ان ها شده است. دارویی ها از سقف 1402 تا امروز؛ سقوط های سنگین، رشدهای استثنایی در حالی که چهار شاخص اصلی بازار سرمایه از سقف 17 اردیبهشت 1402 تاکنون افت کرده اند - شاخص کل بورس در حدود منفی 1.5 درصد، شاخص کل هم وزن بورس بیش از منفی 10 درصد، شاخص کل فرابورس بیش از منفی 27 درصد و شاخص هم وزن فرابورس بیش از منفی 17 درصد - بررسی بازدهی 49 نماد صنعت دارو نشان می دهد که تنها تعداد معدودی از این شرکت ها توانسته اند از این شرایط جان سالم به در ببرند یا حتی رشد کنند. اکثر سقف های قیمتی این نمادها در ماه های اغازین سال 1402 و هم زمان با شروع ریزش تاریخی بازار از 17 اردیبهشت شکل گرفته است. سقوط های بالای منفی 70 درصد؛ قعر جدول بازدهی نماد برکت که سقف خود را در تاریخ 17 اردیبهشت 1402 ثبت کرد، با بازدهی منفی 82٫4 درصد، در انتهای جدول قرار دارد. پس از ان، دتولید (12 اردیبهشت 1402) با منفی 74٫9 درصد و دسبحا (29 فروردین 1402) با منفی 71٫9 درصد دیده می شوند. دیران (13 اردیبهشت) با منفی 71 درصد نیز به این جمع افزوده می شود. افت های سنگین منفی 50 تا 70 درصد در این گروه، می توان به کی بی سی (23 مرداد) با منفی 69٫4 درصد، دکیمی (11 اردیبهشت) با منفی 66٫8 درصد و دسانکو (17 اردیبهشت) با منفی 66٫5 درصد اشاره کرد. درازک (17 اردیبهشت) با منفی 63٫9 درصد و دبالک (16 اردیبهشت) با منفی 61٫6 درصد در جایگاه بعدی هستند. دحاوی (17 خرداد) با افت منفی 58٫9 درصد، دزهراوی (16 اردیبهشت) و داسوه (17 اردیبهشت) هر دو با افت منفی 56٫6 درصد، و شفا (3 مرداد) با منفی 56٫3 درصد در کنار هم قرار می گیرند. همچنین پخش (16 اردیبهشت) با منفی 55٫3 درصد، درازی (16 اردیبهشت) با منفی 55٫2 درصد، دجابر (16 اردیبهشت) و دلقما (11 اردیبهشت) هر دو با منفی 54 درصد، دسبحان (24 دی) با منفی 53٫9 درصد و والبر (12 اردیبهشت) با منفی 51٫3 درصد به این فهرست اضافه می شوند. افت های سنگین اما کمتر از منفی 50 درصد دشیمی (19 تیر) با منفی 50٫8 درصد، داوه (27 اذر) با منفی 49٫6 درصد، دکوثر (3 خرداد) با منفی 40٫6 درصد، ددانا (17 تیر) با منفی 40٫5 درصد، ریشمک (16 اردیبهشت) با منفی 40٫2 درصد، وپخش (17 خرداد) با منفی 39٫1 درصد و ددام (22 اذر) با منفی 38٫6 درصد در این بازه قرار دارند. همچنین دروز (19 تیر) با منفی 36٫4 درصد، شتهران (12 مهر) با منفی 33٫7 درصد، دالبر (17 اردیبهشت) با منفی 30٫4 درصد و دتوزیع (13 اردیبهشت) با منفی 27 درصد در این دسته جای می گیرند. افت های کمتر از منفی 20 درصد دابور (4 اردیبهشت) با منفی 19٫8 درصد، دره اور (14 اسفند) با منفی 14٫5 درصد، تیپیکو (14 مرداد) با منفی 14٫4 درصد، دلر (25 دی) با منفی 14٫2 درصد و دارو (6 دی) با منفی 13٫6 درصد توانسته اند افتی کمتر از شاخص های کل هم وزن و فرابورس ثبت کنند. نوسان محدود دتماد (14 اسفند) با افت ملایم منفی 6 درصد، دعبید (28 اذر) با رشد مثبت 0٫9 درصد، هجرت (14 تیر) با مثبت 2٫2 درصد و دفارا (10 دی) با مثبت 7٫1 درصد جزو شرکت هایی هستند که از سقف خود بازدهی بهتری نسبت به چهار شاخص اصلی بازار داشته اند. و اما نمادهای پیشتاز دارویی و رشد هرکدام در صدر این گروه، بیوتیک (یکم اسفند) با رشد مثبت 17٫9 درصد، دپارس (9 دی) با مثبت 20٫6 درصد، دکپسول (28 اسفند) با مثبت 34٫5 درصد و دشیری (5 اسفند) با مثبت 44٫8 درصد به چشم می خورند. همچنین دقاضی (7 شهریور) با مثبت 57٫8 درصد و دف را (23 دی) با مثبت 67٫8 درصد عملکرد به مراتب بهتر از هم گروهی های خود داشته اند. دسینا (22 اسفند) با رشد مثبت 71 درصد و دامین (11 اردیبهشت 1402) با مثبت 84٫9 درصد درخشش ویژه ای داشتند. در نهایت، کاسپین (16 اردیبهشت) با رشد مثبت 142٫6 درصد رکورد مطلق رشد در صنعت دارو را شکست. وضعیت خاص دزاگرس نماد دزاگرس بر خلاف سایرین، سقف خود را در ابتدای زمستان 1403 ندیده بلکه در همان روز عرضه اولیه یعنی 3 دی 1403 معامله شد. بازدهی گزارش شده برای این سهم، یعنی مثبت 61٫5 درصد، از روز عرضه تا امروز محاسبه شده است که ان را در بین بهترین ها قرار می دهد. مقایسه این ارقام با چهار شاخص اصلی نشان می دهد بیش از دو سوم دارویی ها بازدهی به مراتب ضعیف تر از شاخص های کلان بازار داشته اند. تنها گروه کوچکی از نمادها، به ویژه کاسپین، دامین، دسینا، دف را و دزاگرس توانسته اند نه تنها در برابر موج ریزشی بازار مقاومت کنند بلکه بازدهی مثبت و چشمگیر به ثبت برسانند؛ وضعیتی که در میان صنایع بورسی، کمیاب و قابل توجه است. عملکرد صنعت دارو از سقف 1402؛ فاصله ای که حتی برندگان را از طلا و تورم عقب گذاشت بررسی بازدهی نمادهای صنعت دارو از سقف قیمتی ان ها در سال 1402 تا امروز، در مقایسه با بازارهای موازی، نشان می دهد که اکثر این سهم ها نتوانسته اند همگام با رشد بالای 200 درصدی طلای 18 عیار، بیش از 80 درصدی دلار و بیش از 150 درصدی تورم حرکت کنند. حتی معدود نمادهای صعودی نیز برای جبران عقب ماندگی نسبت به این بازارها، نیازمند رشدهای قابل توجه هستند. سقوط های سنگین؛ فاصله چندبرابری با تورم نماد برکت با افت منفی 82٫4 درصد از سقف 1402، برای رسیدن تنها به سطح تورم باید حدود 1360 درصد رشد کند. این فاصله در مقایسه با طلا به 1588 درصد و در برابر دلار به 933 درصد می رسد. دتولید هم با افت منفی 74٫9 درصدی، برای بازگشت به قدرت خرید معادل تورم به حدود 600 درصد رشد نیاز دارد و برای هم ترازی با طلای 18 عیار باید بیش از 750 درصد صعود کند. در این گروه، نمادهای دسبحا و دیران هم که افت های بیش از منفی 71 درصدی را ثبت کرده اند، فاصله ای بسیار بزرگ با بازارهای موازی دارند. زیان های متوسط؛ اما فاصله همچنان بزرگ نماد دبالک با افت منفی 61٫6 درصدی برای رسیدن به تورم باید حدود 390 درصد و برای رساندن بازده خود به سطح طلای 18 عیار نزدیک به 530 درصد رشد کند. در گروه زیان های متوسط، نمادهایی مانند ریشمک و ددانا با افت حدود منفی 40 درصدی هم برای پوشش اثر تورم همچنان نیازمند رشد 31 درصدی هستند و برای رقابت با طلا باید بیش از 114 درصد به قیمت فعلی ان ها اضافه شود. نمادهای هم سطح یا کمی جلوتر از تورم حتی تعدادی از نمادهای صعودی نیز نتوانسته اند با شتاب رشد طلا رقابت کنند. برای نمونه دکپسول با بازدهی مثبت 34٫5 درصدی، با وجود عبور از تورم 150 درصدی سال گذشته فاصله زیادی دارد. این سهم برای تطبیق بازدهی خود با تورم نیاز به 86 درصد رشد و برای طلا به 123 درصد رشد نیاز دارد. دف را با مثبت 67٫8 درصد رشد هم، باید بیش از 49 درصد صعود کند تا ارزش فعلی ان با بازدهی تورم هم تراز شود و برای رسیدن به طلا به رشد حدود 132 درصدی نیاز دارد. رهبران رشد؛ هم چنان عقبتر از طلا نماد کاسپین با بازدهی خیره کننده مثبت 142٫6 درصد بدون شک یکی از موفق ترین های صنعت دارو پس از سقف 1402 بوده است. با این حال، برای رسیدن به بازدهی طلا همچنان حدود 20 درصد فاصله دارد و برای هم سویی با دلار نیز باید رشدی در حدود 14 درصد دیگر تجربه کند. نمادهایی مانند دامین با مثبت 84٫9 درصد و دسینا با مثبت 71 درصد نیز با وجود رشدهای چشمگیر، از تورم جلو افتاده اند اما برای رسیدن به طلا به ترتیب حدود 39 درصد و 76 درصد دیگر باید اضافه شوند. این بررسی نشان می دهد که از سقف قیمتی سال 1402 تاکنون، بخش اعظم نمادهای صنعت دارو، چه در صف زیان و چه در رده برندگان، هنوز فاصله قابل توجهی با 3 بازار مرجع یعنی طلا، دلار و تورم دارند. عقب ماندگی هایی که در مورد بسیاری از سهم ها با ارقام 3 رقمی و حتی 4 رقمی رشد لازم سنجیده می شود، و تنها چند نماد معدود توانسته اند به این سه بازار نزدیک شوند، هرچند هنوز ان ها را پشت سر نگذاشته اند.